Осень в Армении очень красивая и разноцветная. Листья становятся желтые и красные, в позднюю осень происходит листопад. В Арминии осенью вырастают очень вкусные фрукты: яблоки, груши, персики, виноград. Оценью погода становится приятной и прохладной. Птицы улетают в теплые края. Поздней осенью начинаются дожди и погода становится холоднее. Мне нравится осень в Армении, так как она очень разноцветная и яркая.

Меня зовут Рози. Мне 10 лет. Я учусь в пятом классе в учебном заведении имени Мхитара Себастаци. Моя семья небольшая: папа, мама, сестра и я. Я посещаю уроки рисования. Очень люблю животных, но больше всего люблю собак. Мечтаю о том, чтоб иметь собаку.

Մարդկության զարգացման պատմությունը ցույց է տալիս, որ դարեր շարունակ մարդը ձգտել է ճանաչել բնությունը, առավել խոր գիտելիքներ ձեռք բերել բնության մարմինների և երևույթների մասին: Կենդանի և անկենդան բնությունը կարելի է ուսումնասիրել տարբեր ե­ղանակներով կամ, ինչպես ընդունված է ասել, տարբեր մեթոդներով, որոն­ցից են դիտումը, փորձը և չափումները:
Դիտումների միջոցով մենք մեր զգայարանների շնորհիվ բնական պայմաններում ծանոթանում ենք տարբեր երևույթների, պարզում տարբեր մարմինների հատկությունները: Դիտումները մեզ թույլ են տալիս որոշակի նախնական պատկերացումներ կազմել այս կամ այն երևույթի մասին, նկատել որոշ օրինաչափություններ։

Բնության երևույթներն ուսումնասիրում են գիտնականները: Սակայն մի շարք երևույթներ կարող եք ուսումնասիրել նաև դուք՝ կատարելով պար­զագույն դիտումներ: Դիտման միջոցով կարող եք պարզել, որ մարմինները տաքանալիս ընդարձակվում են, որ տարբեր նյութեր տարբեր չափով են ջերմություն հաղորդում, որ բույսերն առանց ջրի չորանում են, որ գետերը սովորաբար վարարում են գարնանը և այլն:
Բնության մասին ավելի խոր գիտելիքներ կարելի է ձեռք բերել փորձե­րի միջոցով: Փորձի ընթացքում հետազոտողը ոչ միայն պարզապես դիտում է ուսումնասիրվող երևույթը, այլև կարողանում է միջամտել տեղի ունեցող փոփոխություններին, կառավարել դրանք: Առավել հավաստի տեղեկու­թյուններ ստանալու համար փորձերը կրկնվում են մի քանի անգամ:
Օրինակ՝ եթե դուք ցանկանում եք պարզել, թե որ ջերմաստիճանում է եռում ջուրը, ուսուցչի օգնությամբ կարող եք կա­տարել հետևյալ փորձը: Անոթի մեջ լցրեք ջուր և սկսեք տաքացնել: Փորձի ընթացքում հետևեք ջրի մեջ իջեցված ջերմաչափի ցուցմունքին։
Երբ ջուրը սկսի եռալ, գրանցեք ջերմաչա­փի ցուցմունքը: Դա կլինի ջրի եռման ջերմաստիճանը: Ձեր մեջ կարող է հարց առաջանալ՝ իսկ գուցե ավելի փոքր քանակությամբ ջուրն ա­վելի ցա՞ծր ջերմաստիճանում է եռում: Ձեր այդ ենթադրությունը դարձյալ կարող եք ստուգել փորձով: Կպարզվի, որ ջրի եռման ջերմաստիճանը կախված չէ ջրի քանակից: Ինչ քանա­կությամբ ջուր էլ վերցնեք, կեռա միևնույն ջերմ­աստիճանում:
Փորձերի միջոցով ուսումնասիրում են ոչ միայն անկենդան, այլև՝ կեն­դանի մարմինների հատկությունները: Օրինակ՝ փորձերով կարելի է պար­զել որոշ նյութերի օգտակար ազդեցությունը բույսերի աճի վրա կամ ստու­գել սննդում թունավոր նյութերի առկայությունը և դրանց վնասակար ազ­դեցությունը մարդու առողջության վրա:
Դիտումները և փորձերը լրացվում են չափումներով և քանակական հաշ­վարկներով: Ոչ մի լուրջ հետազոտություն չի իրականացվում առանց չա­փումների: Դուք արդեն ծանոթ եք, թե ինչպես են չափում հեռավորությունը, մարմնի զանգվածը, ժամանակը: Չափման շնորհիվ որոշվում է չափ­վող մեծության թվային արժեքը՝ համապատասխան միավորով արտա­հայտված, օրինակ՝ երկարությունը՝ մետրերով, ժամանակը՝ վայրկյաննե­րով, զանգվածը՝ կիլոգրամներով և այլն:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Որո՞նք են բնության ուսումնասիրման եղանակները:
   • Դիտում, փորձ, չափում:
2. Ի՞նչ է դիտումը, բերեք օրինակներ:
   • Դիտումը բնության ուսումնասիրման եղանակներից է: Դիտման եղանակով մենք տեսնում ենք, թե ինչպես են ծառերը պտուղ տալիս:
3. Ինչո՞վ է փորձը տարբերվում դիտումից:
   • Փորձը դիտումից տարբերվում է նրանով,որ փորձի ժամանակ մարդը կարող է միջամտություններ անել:
4. Նկարագրեք որևէ փորձ։
   • Փորձ յոդով և կարտոֆիլով. կարտոֆիլի վրա կաթեցրեցինք յոդ, և կաթիլները դարձան մուգ կապույտ, գրեթե սև:
5. Թվարկեք երկարության, ժամանակի, զանգվածի չափման միավորները:
   • Երկարության չափման միավորներ- մմ, սմ, դմ, մ, կմ
   • ժամանակի չափման միավորներ-վայրկյան, րոպե, ժամ, օր……
   • Զանգվածի չափման միավորներ-գ, կգ, ց, տ:

Կարդա՛  Մ. Գալշոյանի «Սպասում»-ը: Պատմվածքից դո՛ւրս գրիր  անծանոթ բառերը, բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:

գոցել-փակել

հատուկենտ-հազվադեպ

շրջադարձ -այն տեղը, որտեղ ճանապարհը թեքվոմ է աջ կամ ձախ

ֆրանկ-դրամական միավոր

մարկ- դրամական միավոր

շուրջբոլորը- չորս կողմը

անմիջնորդ-առանց միջնորդ

բարերար-բարեգործ

շվարել- չիմանալ, թե ինչ անել

ծածուկ–գաղտնի

դեռատի-երիտասարդ

այր-տղամարդ

անպատճառ-առանց պատճառ

Նկարագրի՛ր, բնութագրի՛ր Կոմիտասին:

Նա շատ բարի էր, հոգատար: Շատ էր մտածում դրմպանակը կորցրած անցորդի մասին, թեև նրան չէր ճանաչում: Նա շատ բարի սիրտ ուներ:

Գրիր հոմանիշները՝

շուրջբոլոր -Ամենուր

անմիջնորդ-առանց միջնորդի

հանդարտ-հանգիստ

ծածուկ -գաղտնի

Բացատրի՛ր  գլուխ տալ, գլուխ ջարդել դարձվածքների իմաստը, գտի՛ր այլ դարձվածքներ գլուխ բառով:

Գլուխ տալ-բարևել

գլուխ ջարդել- լարված մտածել

Գլխի ընկնել, գլուխ թեքել, գլուխ գլխի տալ, գլուխը դատարկ , գլխին փչել և այլ